الگوی پراکنش و تعیین منشاء هیدروکربن های چند حلقه ای معطر در رسوبات سواحل جنوب غربی دریای خزر: استان گیلان

زمینه و هدف: تحقیقات انجام شده بر روی هیدروکربن های چند حلقه ای معطر (pahs) در رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر محدود و بیانگر آلودگی متوسط تا شدید با منشاء غالب پتروژنیک در مورد ترکیبات pah است. این مطالعه به منظور بررسی توزیع الگوی پراکنش و تعیین منشاء ترکیباتpah (61ترکیب)در رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر (استان گیلان) انجام شد. روش بررسی: تعداد 45 نمونه رسوب سطحی از 5 نیم خط عمود بر ساحل در استان گیلان (از آستارا تا لاهیجان) از اعماق 10، 20 و m 50 جمع آوری گردید. نمونه ها بوسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی – طیف سنجی جرمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تعیین منشاء از نسبت های تشخیصی استفاده شد.یافته ها: در محدوده مورد مطالعه به ترتیب سه ترکیب فنانترن (ng/g74/6±87/6)، پایرن (ng/g 23/5±43/1) و نفتالین (ng/g 40/4±34/4) بیشترین مقدار را در بین ترکیبات pah نشان دادند. با توجه به نتایج نسبت های تشخیصی همچون (lmw/hmw (0/75-0/25)، ant/178 (0/11-0/02)، flu/202 (0/49-0/20 و b(a)ant/228 (0/54-0/09) منشاء غالب ترکیبات pah در محدوده مورد مطالعه پتروژنیک است. نتیجه گیری: با توجه به نسبت های تشخیصی و تشابه بین ترکیبات pah غالب در منطقه و ترکیبات pah غالب در پایه نفتی آذربایجان، منشاء اصلی ترکیبات pah در سواحل استان گیلان به احتمال زیاد مربوط به آلودگی نفتی آذربایجان است.